Yüksekova’ya bağlı Çatalkaya Köyü’nde hayvancılıkla geçimini sağlayan köylüler, yaz aylarında ot biçme mesaisine başladı. Uzun yıllardır geleneksel yöntemlerle yürütülen bu zorlu hasat süreci, artık makinelerin yardımıyla çok daha hızlı ve kolay tamamlanıyor. Ancak bu dönüşümün sosyal ve fiziksel etkileri de dikkat çekiyor.
Köylülerden Ümit Hursitoğlu, kuzenleri Serhat Diri ve Şerhat Diri ile birlikte biçer makinesiyle dağ eteklerinde ot biçerken, değişen şartlara dair önemli gözlemlerde bulundu:
“Teknoloji İnsanları Erken Yaşlandırdı”
“Eskiden bu işi 10 kişiyle yapardık. Şimdi bu makine tek başına aynı işi yapıyor. Teknolojinin gelişmesi güzel, işler kolaylaştı. Ama insan bedeni artık çalışmıyor. Vücut ham kalıyor. Bu da erken yaşlanma ve hastalıklara yol açıyor. Elbette kolaylık sağlıyor ama insanın emeği, gücü olmadan hayat daha sağlıksız bir hale geliyor.”
Köydeki gençlerden biri olan Serhat Diri ise, küçük yaşına rağmen geçmişe dair güçlü hatıralar taşıyor. Gözlemleri, teknolojinin köy yaşamındaki etkisini net bir biçimde ortaya koyuyor:
“On Kişinin İşini Bir Makina Yapıyor”
“Eskiden bizimkiler bu dağlarda günlerce ot biçerdi. Biz de onlara çay taşırdık. 10 kişi 15-20 günde bu dağı bitiremezdi. Şimdi bir makine geliyor, 2 günde bitiriyor. İnsan bir yandan seviniyor, tabii ki kolaylaştı. Ama diğer yandan o eski günlerin hem zor hem de sağlıklı tarafları vardı. Aylarca burada tırpanla nohut, ot biçiyorduk.”
Köylüler için ot biçme dönemi sadece bir hasat değil, aynı zamanda imeceyle dayanışmanın, sohbetin ve doğayla baş başa kalmanın da zamanıdır. Bugün ise işlerin hızla tamamlanması, bu geleneksel dokuyu da yavaş yavaş değiştirmeye başlamış durumda.
Bölge halkı, teknolojinin sunduğu kolaylıkları memnuniyetle karşılarken, köy yaşamının bedensel emeğe dayalı yapısının giderek yok olmasından da endişe duyuyor.