Kürtçe ’de koyun sağan kadınlara verilen ad olan “Berivanlar”, yaz aylarının gelmesiyle birlikte her sabah gün doğmadan evlerinden ayrılıp zorlu yayla yoluna koyuluyor. Kamyon kasasında yaklaşık bir saatlik tehlikeli yolculuğun ardından yaylaya ulaşıyorlar. Burada saatlerce süren süt sağma mesaisi başlıyor. Elde edilen süt ise peynir, yoğurt ve tereyağı yapılarak ev ekonomisine katkı sunuyor.
Ancak bu emek dolu çabanın ardında hayati riskler ve ekonomik zorluklar da yer alıyor. Berivanlar, özellikle kötü yollar ve yüksek mazot fiyatları nedeniyle büyük sıkıntılar yaşıyor. Yayla yolunun bozuk olması nedeniyle neredeyse her gün kaza tehlikesi atlatan kadınlar, yetkililerden yol ve ulaşım konusunda destek bekliyor.
“KAZANDIĞIMIZ PARA YOLA GİDİYOR”
Berivanlardan Münire Han, yaşadıkları zorlukları şu sözlerle dile getiriyor: “Sabah süt sağmak için yaylaya geliyoruz. Çok zahmet ve zorluk çekiyoruz. Evimizi, çocuklarımızı bırakıyoruz bu süt için. Yayla yolumuz çok kötü. Her an aracımız kaza yapabilir, şans eseri gidip geliyoruz. Yaşantımız bunun üzerine. Bu işi de yapmasak geçimimizi sağlayamayız. Yaylaya gelmek için kişi başı 3 ile 4 bin TL ödüyoruz. Mazot fiyatları çok pahalı, kazandığımız da yola gidiyor. Yetkililer bize hem yol hem de mazot konusunda destek olmalı.”
“ARAÇ AZ DAHA KAZA YAPIYORDU”
Berivanlardan Makbule Salar ise sabah mesaisinin ardından başlayan ikinci iş yüküne dikkat çekiyor. Salar, “Sabah erken saatlerinde yaylaya gelip koyunlarımızı sağıyoruz. Sonra eve götürüp sütü yoğurt, peynir yapıp satıyoruz ya da dondurucuya koyuyoruz. Ama yolumuz çok kötü. Gelip giderken çok korkuyoruz, aracımız dün az daha kaza yapacaktı” dedi.
“YAĞIŞ SONRASI TOPRAK KAYMASI OLDU”
Neslihan Çelik de yaşanan doğa olaylarının da riski artırdığına dikkat çekerek, “İşimiz çok zor ama mecburuz. Geçimimizi berivanlık yaparak sağlıyoruz. Yollarımız çok kötü. Dün yağıştan dolayı yolda toprak kayması oldu, aracımız az daha kaza yapıyordu. Yetkililerden yolumuzu yapmasını istiyoruz” diye belirtti.
Destek Bekliyorlar
Bölge kadınlarının büyük emekle sürdürdüğü bu mesai, sadece bir geçim kaynağı değil aynı zamanda bir yaşam mücadelesi. Yüksekova’nın Aşağıgüveç köyündeki berivanlar, devletin ilgili kurumlarından yol bakım çalışmaları ve mazot desteği talep ediyor. Her sabah yaylaya çıkan bu kadınların çağrısı net: “Canımızı tehlikeye atmadan üretmek istiyoruz.”
