Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 17-21 Temmuz 2025 tarihleri arasında Türkiye'de "Türkçe dışında konuşulan anadillerinin kullanım düzeyi ile anadillerine ilişkin talep ve eğilimleri" ölçmek amacıyla 23 kentte 2 bin 378 kişiyle online anket yaptı.
Diyarbakır, İstanbul, Ankara, İzmir, Samsun, Balıkesir, Erzurum, Adıyaman, Van, Mardin, Urfa, Bingöl, Ağrı, Antalya, Mersin, Şırnak, Bursa, Antep, Batman, Dersim, Malatya, Adana ve Siirt kentlerini kapsayan ankette, anadil talebi öne çıktı.
Araştırma grubunun yüzde 88,2'sinin Kürtçenin Kurmanci, yüzde 10,4'ünün Zazakî/Kirmanckî lehçesini konuştuğu geri kalanının ise diğer dilleri konuştuğu belirtilen ankette, katılımcıların yüzde 23,5'i anadilini "çok iyi", yüzde 43,2'sinin "iyi" konuştuğu, yüzde 16,2'sının ise "kötü" konuştuğu bilgisi yer aldı. Ankette, anadil kullanımı verilerinde, anadilini çok iyi ve iyi konuşanların orta yaş, kötü konuşanların ise genç yaş grubunda olduğu, eğitim düzeyi arttıkça anadilini iyi konuşanların oranında düşüş yaşandığı kaydedildi.
Araştırma grubunun anne ve babalarının kendi aralarında ağırlıklı olarak konuştuğu dilin anadilleri olduğunu, katılımcılarında anne ve babaları ile konuştuğu dilin ağırlıklı olarak anadilleri olduğunun tespit edildiği çalışmada, katılımcıların yüzde 27,8'inin eşleri ile iletişimlerinin sadece Türkçe olduğu bilgisi paylaşıldı.
Ankette, bu durum, "Yaş büyüdükçe, eğitim seviyesi düştükçe eşleri ile anadillerini konuşanların oranında sistematik artışlar görülmüştür" ifadeleriyle değerlendirildi.
