Milletvekili Bartın’ın açıklamasına göre, söz konusu 35 mahpus, yasa gereği şartlı tahliye hakkını kazanmış olmasına rağmen, “iyi hal” değerlendirmelerinde kullanılan ölçülemeyen ve soyut gerekçelerle tahliyeleri sürekli erteleniyor. Bartın, bu uygulamaların hukuk devleti, eşitlik ve adil yargılanma ilkeleriyle bağdaşmadığını ifade etti.
“İnfazlar Keyfi Şekilde Yakılıyor”
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) tarafından aktarılan bilgiler doğrultusunda, Bolu F Tipi Cezaevi’nde infazı defalarca ertelenen mahpuslar arasında Nedim Yılmaz (8 kez), Abdulhamit Ahraz (7 kez), Abdullah Çelik (7 kez), Deniz Öztürk (7 kez), Şahap Elbasan (7 kez), Keyfo Başak (6 kez), Nurettin Ataman (6 kez) gibi isimler yer alıyor.
Milletvekili Bartın, İdare ve Gözlem Kurullarının denetime kapalı ve ideolojik gerekçelerle tahliyeleri engellediğini; bu durumun yalnızca bireysel hak ihlali değil, aynı zamanda Anayasa ve uluslararası insan hakları sözleşmelerine aykırı olduğunu ifade etti.
“İnfaz Kurulları Denetime Açılmalı”
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 89 ve 107. maddelerinde yer alan “iyi hal” değerlendirmelerinin objektif olmaktan uzak şekilde uygulandığını belirten Bartın, bu değerlendirmelerin genellikle mahpusun pişmanlık beyanında bulunmaması veya siyasi kimliği gerekçe gösterilerek yapıldığını vurguladı.
Bartın, “Kurulların yargı denetiminden büyük ölçüde muaf olması, verilen kararların şeffaflık ve hesap verilebilirlikten uzak olması hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmamaktadır,” dedi.
“Anadilinde Mektup Yazmak da Yasak”
Öte yandan Bartın, cezaevinde yaşanan diğer hak ihlallerine de dikkat çekti. Hasta mahpusların sağlık hizmetlerine erişiminde yaşanan aksaklıklar, anadilde yazılan mektupların tercüman ücreti gerekçesiyle gönderilmemesi, kitap ve yayınlara erişim engelleri, mektup sansürü ve keyfi disiplin cezalarının kamuoyuna yansıdığını belirtti.
“Tahliyeleri Derhâl Sağlanmalı”
Bartın, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na ilettiği dilekçede, komisyon bünyesindeki Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonu’nun Bolu F Tipi Cezaevi’ni ziyaret ederek, tahliyesi engellenen mahpuslarla doğrudan görüşmesini ve yaşanan hak ihlallerini yerinde tespit etmesini talep etti.
Adalet Bakanlığı’na 45 Soru
Öznur Bartın, Adalet Bakanı tarafından yanıtlanmak üzere 45 soruluk kapsamlı bir önerge de sundu. Sorular arasında “iyi hal” değerlendirmelerinin hangi kriterlere dayandığı, İdare ve Gözlem Kurullarının hangi liyakat esaslarıyla belirlendiği, pişmanlık beyanı zorunluluğunun yasal dayanağı olup olmadığı ve bireysel örnekler üzerinden tahliyelerin neden engellendiğine dair detaylı açıklamalar talep edildi.
1. Bolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’nde tutulan 35 mahpusun tahliyelerinin
defalarca ertelenmesine gerekçe gösterilen unsurlar nelerdir? Bu gerekçelerin her biri
hangi somut vakalara, belgeli olaylara veya yasal kriterlere dayanmaktadır?
2. İdare ve Gözlem Kurulu üyeleri hangi liyakat esaslarına, görev tanımlarına ve idari
usule göre belirlenmektedir? Bu kurulların aldığı kararlar hangi bağımsız denetim
mekanizmalarına tabi tutulmakta; alınan kararlar bakımından ne ölçüde yargısal
şeffaflık sağlanmaktadır?
3. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 89 ve 107. maddeleri
çerçevesinde uygulanan “iyi hal” değerlendirmelerinde esas alınan objektif ve
ölçülebilir kriterler nelerdir? Bu kriterlerin yasal ve yönetmelik düzeyindeki açık
dayanakları nelerdir?
4. İdare ve Gözlem Kurulu’nun karar süreçlerinde, mahpusun kendisinin veya avukatının
beyanı alınmaksızın sadece idari dosya üzerinden değerlendirme yapılmasının hukuki
gerekçesi nedir? Bu uygulama adil yargılanma hakkını ihlal etmez mi?
5. Şartlı tahliye için tüm yasal koşulları sağlayan bir mahpusun, pişmanlık beyanında
bulunmaması, tahliyenin ertelenmesi açısından hukuki olarak meşru ve yeterli bir
gerekçe midir? Bu uygulama anayasal eşitlik ilkesine aykırılık teşkil etmez mi?
6. Bolu F Tipi Hapishanesi’nde anadilde yazılan mektupların gönderilmemesi ve
tercüman ücreti karşılanmadığı gerekçesiyle iletişim hakkının engellenmesinin
dayandığı yasal veya idari düzenleme nedir? Bu uygulama Anayasa’nın 26. maddesi
bağlamında ifade özgürlüğü ihlali değil midir?
7. Mahpuslara ait kitap, dergi, defter ve benzeri kişisel materyallere herhangi bir disiplin
gerekçesi olmaksızın el konulmasının veya içeri alınmamasının hukuki dayanağı
nedir? Bu uygulama Anayasa’nın 22., 26. ve 28. maddeleriyle bağdaşmakta mıdır?
8. Bolu F Tipi Hapishanesi’nde hasta mahpusların teşhis ve tedaviye erişiminin
sistematik biçimde engellenmesi, Anayasa’nın 17. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi’nin 3. maddesi bağlamında işkence ve kötü muamele yasağını ihlal eden
bir durum olarak değerlendirilmekte midir?
9. İdare ve Gözlem Kurulu’nun verdiği tahliye kararlarına karşı etkili, hızlı ve nesnel bir
yargı denetimi mekanizması mevcut mudur? Mevcut değilse, bu denetimsizlik hali
hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmakta mıdır?
10. Ceza süresi dolmuş, yasal tahliye şartlarını taşıdığı tespit edilmiş mahpusların, soyut
ve ideolojik gerekçelerle tahliye edilmemesi ve hapishanede tutulmaya devam
edilmesi, Türk Ceza Kanunu’nun 109. maddesi kapsamında kişiyi hürriyetinden
yoksun bırakma suçunu oluşturmakta mıdır?
11. Ahmet Mustafa hakkında bugüne dek dört kez verilen infaz erteleme kararlarının
gerekçeleri nedir ve bu mahpusun tahliyesinin önünde herhangi bir yasal engel
bulunmamakta ise derhal tahliyesi yönünde işlem başlatılması planlanmakta mıdır?
12. Ali Murat Çelik’in dört defa ertelenen infazı hangi somut verilere dayandırılmıştır ve
mevcut durumda şartlı tahliye hakkı doğmuş olan bu mahpusun serbest bırakılması
için Bakanlığınız ne tür bir takvim öngörmektedir?
13. Ataş Göbe’nin infazının dört kez ertelenmesine neden olan gerekçeler nelerdir ve bu
mahpusun tahliyesi yönünde Anayasa’nın 19. maddesi ile 5275 sayılı Kanun’un ilgili
hükümleri doğrultusunda işlem yapılacak mıdır?
14. Aydın Adıyaman’ın üç defa ertelenen tahliyesinde kullanılan “iyi hal”
değerlendirmelerinin içeriği nedir ve bu mahpusun tahliyesinin önündeki idari
engellerin kaldırılması için Bakanlığınızın bir girişimi olacak mıdır?
15. Aydın Yüce’nin iki kez infazının yakılmasına gerekçe gösterilen hususlar nelerdir ve
hakkında herhangi bir disiplin cezası bulunmaması halinde, yasal süresi dolmuş bu
mahpusun tahliyesi neden gerçekleşmemektedir?
16. Bülent Güneş’in dört defa ertelenen tahliyesine ilişkin kararlar hangi yönetmelik
maddelerine dayanmaktadır ve bu mahpus hakkında tahliye kararı verilerek
özgürlüğüne kavuşması sağlanacak mıdır?
17. Deniz Öztürk’ün infazı yedi kez hangi gerekçelerle ertelenmiştir ve yasal tahliye
süresi çoktan dolmuş bu mahpusun derhal tahliye edilmesi yönünde Bakanlığınızca bir
girişim planlanmakta mıdır?
18. Feridun Kurt’un infazının bir kez ertelenmesine sebep olan gerekçeler nelerdir ve bu
mahpusun şartlı tahliye hakkı doğmuşsa, Anayasa’nın eşitlik ilkesi çerçevesinde
tahliyesi neden gerçekleştirilmemektedir?
19. Hacı Ekinci’nin dört kez infazının yakılması sürecinde gerekçe gösterilen idari
değerlendirmeler nelerdir ve bu kişinin tahliyesi için Kurul kararlarının yeniden
gözden geçirilmesi sağlanacak mıdır?
20. Halil Dağ’ın yedi kez ertelenen tahliyesinde tekrar eden gerekçelerin nesnel ve yasal
dayanağı nedir ve söz konusu mahpusun gecikmeksizin tahliye edilmesi yönünde bir
irade ortaya konulacak mıdır?
21. Hasan İnci’nin üç defa ertelenen tahliyesinde hangi gerekçelere başvurulmuştur ve bu
mahpusun infazının daha fazla geciktirilmeden sona erdirilerek tahliyesi sağlanacak
mıdır?
22. Keyfo Başak’ın altı kez infazının ertelenmesinde hangi kriterler esas alınmıştır ve bu
mahpus için yasal tahliye hakkı tanınarak serbest bırakılması yönünde Bakanlığınız ne
tür bir tutum sergilemektedir?
23. Şirin Bozçalı’nın altı kez ertelenen tahliyesinde kullanılan gerekçelerin hukuki
geçerliliği nedir ve bu mahpusun özgürlüğüne kavuşabilmesi için gereken işlemlerin
başlatılması planlanmakta mıdır?
24. Maruf Türken’in infazının iki kez ertelenmesine gerekçe olan kurul kararları nelerdir
ve bu kararların gözden geçirilerek söz konusu kişinin tahliyesinin sağlanması
yönünde Bakanlığınızca bir planlama yapılmakta mıdır?
25. Mehmet Deniz Güzel’in iki kez ertelenen infaz kararlarının gerekçesi nedir ve şartlı
tahliye hakkı doğmuş olan bu mahpusun özgürlüğüne kavuşması için gerekli yasal
işlemler yürütülecek midir?
26. Mehmet Zeki Eşin’in iki kez infazının yakılmasına neden olan gerekçeler nelerdir ve
tahliyesi için mevcut mevzuat çerçevesinde herhangi bir idari engel bulunmamakta ise
serbest bırakılması sağlanacak mıdır?
27. Muhammed İsmail’in infazının bir kez ertelenmesine gerekçe oluşturan raporlar
nelerdir ve bu mahpusun tahliyesi için Kurul değerlendirmesinin yeniden yapılması
planlanmakta mıdır?
28. Murat Çetinkaya’nın iki kez ertelenen tahliyesi hangi somut gerekçelere
dayanmaktadır ve bu mahpusun şartlı tahliye kapsamında serbest bırakılması için
Bakanlığınızın bir girişimi olacak mıdır?
29. Muzaffer Akış’ın dört defa infazının ertelenmesi kararlarında dayanak alınan
gerekçeler nelerdir ve tahliyesi yönünde Bakanlığınızca herhangi bir değerlendirme
yapılmakta mıdır?
30. Nurettin Ataman’ın altı kez infazının ertelenmesine neden olan kurul kararları hangi
objektif kriterlere dayanmaktadır ve bu mahpusun tahliyesi için Bakanlığınız bir
denetim mekanizması işletmeyi planlamakta mıdır?
31. Metin Dalan’ın bir kez infazının yakılmasına neden olan gerekçeler nelerdir ve bu
mahpusun tahliyesinin sağlanması için yürütülecek işlemler hangi aşamadadır?
32. Ömer Okul’un iki kez infazının ertelenmesinde kullanılan gerekçeler nelerdir ve bu
mahpusun gecikmeksizin tahliye edilmesi yönünde adli ve idari süreç başlatılacak
mıdır?
33. Özgür Sincer’in iki kez ertelenen infaz süreci hangi gerekçelere dayandırılmıştır ve
tahliyesinin önünde herhangi bir yasal engel bulunmaması halinde serbest bırakılması
için adım atılacak mıdır?
34. Ramazan Vural’ın üç kez infazının ertelenmesine yol açan nedenler nelerdir ve
Bakanlığınız, bu mahpusun gecikmiş tahliyesinin gerçekleştirilmesi için ne tür bir
inceleme yürütmektedir?
35. Sabit Kaya’nın dört defa ertelenen infazı sürecinde başvurulan kurul kararlarının
içeriği nedir ve bu mahpusun tahliyesinin sağlanması amacıyla hangi adımlar
atılacaktır?
36. Salih Korkut’un beş kez infazının yakılmasına dayanak oluşturan gerekçeler nelerdir
ve bu mahpusun cezasının infaz süresi tamamlandığı halde serbest bırakılmamasının
yasal temeli nedir?
37. Serhat Öztürk’ün üç kez ertelenen infazı hangi gerekçelere dayanmaktadır ve bu
mahpusun tahliyesinin gerçekleştirilmesi için Bakanlığınız bir değerlendirme süreci
başlatacak mıdır?
38. Sinan Türkmen’in beş kez infazının ertelenmesine neden olan kurul kararları hangi
kriterleri temel almaktadır ve mahpusun tahliye edilmesinin önündeki engellerin
kaldırılması yönünde Bakanlığınız herhangi bir girişimde bulunacak mıdır?
39. Suat Gökalp’in beş defa ertelenen infazı hangi gerekçelerle geciktirilmiştir ve bu
mahpusun şartlı tahliye kapsamındaki haklarının tanınması yönünde adım atılacak
mıdır?
40. Şahap Elbasan’ın yedi defa ertelenen infaz kararları hangi değerlendirme esaslarına
göre verilmiş ve bu mahpusun tahliyesi için sürecin yeniden gözden geçirilmesi
düşünülmekte midir?
41. Tuncay Doğan’ın iki defa infazının ertelenmesinde kullanılan gerekçeler nedir ve bu
mahpusun hukuken doğmuş tahliye hakkı doğrultusunda serbest bırakılması
sağlanacak mıdır?
42. Nedim Yılmaz’ın sekiz defa ertelenen infaz sürecine ilişkin Bakanlığınızca herhangi
bir denetim gerçekleştirilmiş midir ve bu mahpusun tahliyesi için gerekli yasal süreç
neden işletilmemektedir?
43. Abdulhamit Ahraz’ın yedi kez ertelenen tahliyesine ilişkin kararların dayanağı nedir
ve bu mahpusun gecikmiş tahliyesinin yerine getirilmesi için Bakanlığınızca bir
değerlendirme yapılmakta mıdır?
44. Abdullah Çelik’in yedi kez infazının ertelenmesine neden olan gerekçeler nedir ve bu
mahpusun tahliyesi için Bakanlığınız herhangi bir inceleme başlatmış mıdır?
45. Ahmet Abdi İbrahim’in dört defa ertelenen tahliyesinde esas alınan kurul kararlarının
içeriği nedir ve bu mahpusun serbest bırakılması
